Εργαστήριο Ατομικής και Πυρηνικής Φυσικής
Το Εργαστήριο Ατομικής και Πυρηνικής Φυσικής ιδρύθηκε το 1969. Στεγάζεται στον 1ο όροφο (Ανατολικά) και στο Υπόγειο (Δυτικά) του κτιρίου της Σχολής Θετικών Επιστημών.
Τα μέλη του Εργαστηρίου εκτελούν έρευνα στην Πυρηνική Φυσική, τη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων (γνωστή και ως Φυσική Υψηλών Ενεργειών), την Αστροσωματιδιακή Φυσική, και σε εφραμογές τους. Τα γνωστικά τους αντικείμενα καλύπτουν τις εξής περιοχές:
- Πειραματική Πυρηνική Φυσική
- Πειραματική Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων
- Πειραματική Αστροσωματιδιακή Φυσική
- Φυσική Ποζιτρονίου
- Δοσιμετρία Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών και Εφαρμογές
- Ανάπτυξη ανιχνευτών με εφαρμογές στην Πυρηνική και Αστροσωματιδιακή Φυσική
- Εφαρμογές Πυρηνικής Φυσικής - Φυσική Ακτινοβολιών και Ισοτόπων
- Ακτινοβολίες Πυρηνικής Φυσικής - Εφαρμογές στην Ενέργεια, Ιατρική και στο Περιβάλλον
Θεματικά, η έρευνα στο Eργαστήριο Ατομικής και Πυρηνικής Φυσικής εστιάζεται στα εξής:
- Ανάπτυξη διατάξεων και μεθόδων για την ανίχνευση ακτινοβολίας,
- Στατιστικές τεχνικές για την ανάλυση δεδομένων από πειράματα σε επιταχυντές του CERN, πυρηνικούς αντιδραστήρες, κοσμική ακτινοβολία και ακτινοβολία περιβάλλοντος,
- Μετρήσεις ενεργών διατομών αλληλεπιδράσεων σε αντιδράσεις πυρήνων, νετρονίων, πρωτονίων, νετρίνων, φορτισμένων λεπτονίων και μποζονίων βαθμίδας, καθώς και μετρήσεις παραμέτρων της Καθιερωμένης Θεωρίας και αναζήτηση Νέας Φυσικής,
- Δοσιμετρία και φυσική ακτινοβολιών, με εφαρμογές στην ιατρική και τη ραδιοχρονολόγηση, αλλά και στην αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων, όπως τα ραδιολογικά και πυρηνικά ατυχήματα.
ΦΕΚ ίδρυσης: Τεύχος Α’, αριθμ. Φύλλου 90 (15-5-1969), Βασιλικό Διάταγμα υπ’ αριθμ. 312 (5-5-1969).
Επικοινωνία: Διευθυντής του Εργαστηρίου και μέλη.
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
Τζαμαρίας ΣπυρίδωνΜΕΛΗ
- Κίτης Γεώργιος
- Λιόλιος Αναστάσιος
- Πετρίδου Χαρίκλεια
- Ελευθεριάδης Χρήστος
- Ιωαννίδου Αλεξάνδρα
- Κορδάς Κωνσταντίνος
- Σαββίδης Ηλίας
- Σαμψωνίδης Δημήτριος
- Στούλος Στυλιανός
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Το πείραμα CAST (CERN Axion Solar Telescope) ερευνά την ύπαρξη ηλιακών αξιονίων (solar axions). Χρησιμοποιείται ένας υπεραγώγιμος μαγνήτης μήκους 10 μέτρων και μαγνητικού πεδίου 9 Tesla. Υπό την επίδραση του πεδίου τα ηλιακά αξιόνια μπορούν να μετατραπούν σε φωτόνια και να ανιχνευθούν από κατάλληλους ανιχνευτές. Το πείραμα CAST έχει ήδη βελτιώσει σχεδόν κατά μια τάξη μεγέθους τα πειραματικά όρια και έχει ξεπεράσει σε ακρίβεια τα όρια που προκύπτουν από αστροφυσικές παρατηρήσεις. Οι μετρήσεις του CAST θα συνεχιστούν μέχρι και το έτος 2010.
ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
Η Θερμοφωταύγεια και η Οπτικώς Προτρεπόμενη Φωταύγεια είναι δύο βασικά φαινόμενα πού επιτρέπουν την μελέτη των ενεργειακών σταθμών μεγάλου χρόνου ημιζωής κρυσταλλικών υλικών. Περαιτέρω, βρίσκουν εκτεταμένες εφαρμογές στην Δοσιμετρία ιονιζουσών ακτινοβολιών και την Αρχαιομετρία σε χρονολογήσεις και ελέγχους αυθεντικότητας.
ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
Η αλληλεπίδραση των κοσμικών σωματιδίων με την ατμόσφαιρα δίνει ένα πλήθος δευτερογενών σωματιδίων (μιόνια, γάμμα, νετρόνια, νετρίνα,...), τα οποία μπορούν να καταμετρηθούν από επίγειες διατάξεις ανιχνευτών στοιχειωδών σωματιδίων. Η αλληλεπίδραση των πολύ μεγάλης ενέργειας κοσμικών σωματιδίων με την ατμόσφαιρα, δίνει τους Εκτεταμένους Ατμοσφαιρικούς Καταιγισμούς σωματιδίων, η ανίχνευση των οποίων βρίσκεται στην αιχμή της έρευνας παγκοσμίως, με την εγκατάσταση μεγάλων δικτύων ανιχνευτών.
ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
Η ομάδα Φυσικής Υψηλών Ενεργειών του ΑΠΘ στο Πείραμα ATLAS, στον Μεγάλο Συγκρουστήρα Αδρονίων (Large Hadron Collider -LHC) στο CERN έχει κατασκευάσει και ελέγξει μέρος του Φασματομέτρου Μιονίων του πειράματος. Η ομάδα έχει αναπτύξει την μεθοδολογία κατασκευής ανιχνευτών ιονιστικής ακτινοβολίας σε εργαστηριακές εγκαταστάσεις διεθνών προδιαγραφών και διαθέτει τις απαραίτητες πειραματικές διατάξεις και λογισμικό για τον έλεγχο λειτουργίας των ανιχνευτών με κοσμική ακτινοβολία. Επίσης ανάπτυξε πυλωτικό υπολογιστικό κόμβο τεχνολογίας GRID για την ανάλυση, διακίνηση και αποθήκευση δεδομένων. Σήμερα η ομάδα αναπτύσει μεθόδους ανάλυσης δεδομένων και το απαραίτητο λογισμικό για την μελέτη των αλληλεπιδράσεων των στοιχειωδών σωματιδίων στο Πείραμα ATLAS.
ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
Αφορά τα πειράματα καύσης πυρηνικής καταλοίπων, όπως 237Np, 239Pu, 129I, 241Am, με διαφορετικές διατάξεις πηγών θρυμματισμού. Γίνονται επίσης μετρήσεις του φάσματος και της κατανομής των νετρονίων και πρωτονίων που παράγονται απο την εκάτοτε πηγή θρυμματισμού με σκοπό τον σχεδιασμό της πιο αποδοτικής διάταξης.Τα πειράματα πραγματοποιούνται στο εργαστήριο Υψηλών Ενερεγιών στην Dubna της Ρωσίας σε συνεργασία με ερευνητικές ομάδες από την Ευρώπη και την πρώην Σοβιετική Ένωση.
ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
Παραγωγή δέσμης νετρονίων, χαμηλών και υψηλών ενεργειών, από επιταχυντή πρωτονίων. Μελέτη των ενεργών διατομών αντιδράσεων (n,γ), (n,α), (n,p) και (n, fission). Μέτρηση της δόσης από τα νετρόνια και την ακτινοβολία γ.ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
Ραδιενέργεια περιβάλλοντος: Ατμόσφαιρα, Υδάτινο περιβάλλον, Χερσαίο περιβάλλον. Ραδόνιο: Εσωτερικών χώρων (Indoors), Εξωτερικών χώρων (Outdoors), Κατοικιών, Σπηλαίων. Πρόδρομο φαινόμενο στην πρόβλεψη σεισμών. Ραδιενεργά Αεροσώλς. Ραδιενέργεια από πυρηνικά ατυχήματα (Fallout): Περίπτωση ατυχήματος του Chernobyl. Ραδιενέργεια από την δράση της Κοσμικής Ακτινοβολίας: Βηρρύλιο-7. Ραδιενέργεια Καρστικών Συστημάτων και Θερμών Πηγών. Ραδιενέργεια από την δραστηριότητα Ατμοηλεκτρικών Σταθμών (ΑΗΣ), Βιομηχανία Επεξεργασίας Φωσφορικών, Βιομηχανία Οικοδομικών Υλικών. Ραδιο-οικολογία: Ραδιενέργεια Βιοδεικτών.
ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
Δραστηριότητες για την ανάπτυξη συστήματος PET. Μελέτη της εξαΰλωσης ποζιτρονίων στην ύλη. Ενεργειακή διαπλάτυνση Doppler της γραμμής των 511 keV (2-γ εξαΰλωση). Εξαΰλωση Ps με τρία φωτόνια. Χρόνος ζωής των ποζιτρονίων σε μέταλλα, άμορφα κράματα, πυρίτιο, υπεραγωγούς υψηλής θερμοκρασίας.
